Psycholoog, burnout symptomen, Stress
Ik hoorde laatst een gelijkaardig verhaal van een klant van mij.
Die klant had na een burn-out ons begeleidingstraject succesvol afgerond. De klant gaf aan dat ons traject geholpen had. Ze vertelde ook dat ze zelf nog andere mensen kende die last hadden van stressklachten.
Wanneer ze die mensen echter de raad gaf om net zoals zij, hulp te zoeken, kreeg ze volgende reactie:
Ik heb nu al geen tijd om alles te doen wat ik moet doen. Als ik nu ook nog naar een psycholoog moet, dan heb ik nog minder tijd over.
Dat vertelde ze mij. Die opmerking bleef wel hangen. Want dat is nu net wat mijn persoonlijke missie is: burn-out voorkomen.
Waarom? Omdat ik in mijn praktijk dagelijks zie uit welk diep dal mensen met een burn-out moeten klimmen. Omdat ik eigenlijk wil dat niemand dat moet meemaken.
Het is mijn wens dat iedereen tijdig de juiste hulp kan vinden, voor het tot een uitval komt.
Wie geeft hen een wake up call?
Je vraagt je mogelijk af: is het normaal dat mensen geen hulp inroepen?
In dit geval, ja. Toch wel.
Dat is een heel normale reactie voor iemand die al last heeft van teveel negatieve stress.
In gewone omstandigheden is er immers een goede samenwerking tussen ons reptielenbrein, ons emotionele brein en onze prefrontale cortex. Maar niet altijd.
Hier is de uitleg
Ons reptielenbrein zorgt voor een aantal functies gericht op basisbehoeften zoals honger en dorst, maar ook vechten of vluchten bij gevaar. Ons lymbische brein regelt onze emoties. Onze neocortex (en vooral de prefrontale cortex) staat in voor ons vermogen om te reflecteren, oplossingen te vinden etc.
Zowel ons reptielenbrein als ons limbisch brein reageren vrij automatisch op prikkels. Maar met onze prefrontale cortex kunnen we deze onbewuste reflexen, in wisselwerking toch bewust mee sturen.
Ziehier een voorbeeld
Stel dat je in een situatie zit die jou stress bezorgt. Maar je hebt een dergelijke situatie al eerder meegemaakt en je hebt daar toen oplossingen voor gevonden.
Dat stelt je gerust. Dat gevoel van geruststelling, dat is je prefrontale cortex die aan het werk is.
Die drie hersendelen werken dus in normale omstandigheden goed samen.
Maar …
Wanneer iemand last heeft van teveel stress en te weinig rust, valt die harmonieuze samenwerking weg. Dit zorgt ervoor dat je altijd maar meer gestuurd wordt door je emoties.
Dit maakt ook dat je je stresssignalen niet meer opmerkt en dat je ook geen oplossingen meer kunt bedenken.
Je wordt ook blind voor de signalen die je vanuit je omgeving krijgt.
Je denkt:
Als ik maar wat harder mijn best doe, dan komt het wel terug goed.
Dat werkt soms goed.
Het is zoals een elastiek: je kunt die natuurlijk wel wat uitrekken. Je denkt: als ik mijn werk niet meer gedaan krijg, dan neem ik wat minder rust, zo win ik tijd. Je stopt wat minder tijd in jouw familie en vrienden. Opnieuw wat tijd gewonnen.
Dat lukt in het begin aardig. Dit verklaart ook waarom je niet geneigd bent om tijd te steken in het zoeken van hulp. Want dat zet nu eenmaal nog méér druk op je elastiek.
Deze aanpak werkt inderdaad. Op korte termijn.
Tegelijkertijd rekt die elastiek niet oneindig. De rek gaat er uit.
En geloof me: hoe meer je gevangen geraakt in chronische stress, hoe meer je zult willen gaan rekken.
Tot de elastiek breekt …
Dat resulteert vaak in een totale uitval.
Dus ja, op korte termijn zal uitstel van bepaalde activiteiten je wel even helpen.
Maar het is geen duurzame strategie. Het loopt vaak fout. Te vaak vind ik.
Terwijl dat niet nodig is.
Sta er eens bij stil: bij die ernstige gevolgen op lange termijn. Je wil dat net als ik, toch voorkomen?
Wees dus niet blind voor die signalen van stress.
Wees vooral alert voor signalen uit je omgeving. Want de mensen rondom jou zullen - sneller dan jijzelf - opmerken dat er iets aan de hand is.
Luister naar hen. Voor het te laat is. Zoek tijdig hulp.
